Właściciel: | reno78 |
Kraj: | Polska |
Okres historyczny: | II Rzeczpospolita (Polska) |
Znaleziono: | b.d. |
Materiał awersu: | mosiądz |
Materiał rewersu: | g.jednorodny |
Wykończenie: | złocony |
Sygnowanie: | GRABSKI |
Wytwórca: | GRABSKI Br. (Łódź) |
Średnica: | brak danych |
Typ uszka: | drut |
Rant: | ●--| |
Profil: | ( - jednowarstwowy, wypukły |
Polski guzik pocztowy z okresu II RP
© buttonarium.eu
Awers przedstawia trzy litery PKO wzajemnie poprzeplatane ze sobą umieszczone na gładkim tle, litery posiadają różne wypełnienie, litery P i K są kropkowane (piasek), litera O jest poziomo kreskowana, na obrzeżu widoczny jest pojedynczy, wypukły rant.
Rewers sygnowany: BRON. GRABSKI ŁÓDŹ 94 38.
Przeznaczenie i datowanie
Guzik należał do pracownika Pocztowej Kasy Oszczędności. W dniu 8 lutego 1919 r. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, premier Ignacy Jan Paderewski oraz Hubert Linde podpisali Dekret o utworzeniu Pocztowej Kasy Oszczędności. PKO była wzorowana na austriackiej Österreichische Postsparkasse, która z kolei powstała w 1882 roku. W czasie trwania II wojny światowej, działalność Pocztowej Kasy Oszczędności została zawieszona. Na mocy dekretu z 25.10.1948 r. z dniem 01.01.1950 r. powstała, dobrze wszystkim znana, Powszechna Kasa Oszczędności, a obecnie występująca pod nazwą: Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna (PKO BP SA).
Źródła
Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska
Wikipedia.en - Österreichische Postsparkasse
Wikipedia.pl - PKO Bank Polski
www.encyklopedia.pwn.pl - Pocztowa Kasa Oszczędności
Bronisław Grabski (1891-1969), w 1921 roku założył zakłady przemysłowe produkujące m.in. guziki. Zakłady te mieściły się w Łodzi na ul. Zakątnej 59/61. Grabski był jednym z głównych producentów guzików dla Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej (ok. 40 mln. szt.), artykułów strzeleckich, wyszkoleniowych, sprzętu do konserwacji broni, artykułów grawerskich (odznaki), artykułów fibrowych i skórzanych, hafciarskich i pasmanteryjnych oraz wszelkiego ekwipunku mundurowego i taborowego.
Ciekawostki
● W Spisie abonentów Sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 r.[1], na stronie 946 podano adresy i numery telefonów Bronisława Grabskiego:
- do zakładu: ul. Pogonowskiego 59/61, tel. 1 38 53
- mieszkania: ul. Kopernika 6, tel. 1 61 83[2].
● W 1936 roku zmieniono nazwę ulicy z Zakątnej na ulicę kapitana Stefana Pogonowskiego[3] - bohatera wojny polsko-radzieckiej 1920 roku. W 1945 roku, z powodów politycznych, musiano powrócić do nazwy Zakątna, ale za to w 1993 roku ponownie przywrócono nazwę kpt. Pogonowskiego[4].
● Oprócz sygnatur, na rewersie pojawiał się niekiedy rok produkcji (poniżej uszka), czasami był to pełny rok (np. 1934), a czasami tylko dwie ostatnie cyfry (np. 39). Powyżej uszka umieszczano kolejny numer matrycy - najczęściej w lustrzanym odbiciu.
● Na podstawie zarządzenia Przewodniczącego Miejskiej Komisji do spraw upaństwowienia przedsiębiorstw na m. Łódź z dnia 25 października 1946 r. ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Zarządu Miejskiego w Łodzi Nr. 10, poz. V. z dnia 18 grudnia 1946 r. zakłady Bronisława Grabskiego przeszły na własność państwa[5], po jakimś czasie przemianowano je na Łódzkie Zakłady Przemysłu Guzikarsko-Galanteryjnego. Początkowo używano starych matryc rewersów, co za tym idzie na guzikach widniały jeszcze sygnatury Grabskiego, później zmieniono sygnatury na ŁZG wraz z kolejnym numerem matrycy - najczęściej w lustrzanym odbiciu (patrz: ŁZG)
Źródła
[1]Spis abonentów Sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 r.
[2]Pozycja [1] - strona 946
[3]Wikipedia.pl - Stefan Pogonowski
[4]Wikipedia.pl - Polesie (dzielnica Łodzi)
[5]MONITOR POLSKI. Dziennik urzędowy RP. Warszawa, dnia 30 kwietnia 1948 r. - strona 6, pozycja 246
Polskie guziki wojskowe w XX wieku - Katalog z wystawy, Elbląg 1988
Przy opracowaniu opisu wykorzystano informacje od użytkowników oraz wnioski z analizy guzików w Buttonarium.
Jeśli chciałbyś coś dodać do tego opisu, to napisz poniżej komentarz. Nie zapomnij podać źródeł tych informacji.