Guzik btrm000962
| Właściciel: | marcintar |
| Kraj: | Polska |
| Okres historyczny: | Królestwo Polskie (Polska) |
| Znaleziono: | b.d. |
| Materiał awersu: | mosiądz |
| Materiał rewersu: | g.jednorodny |
| Wykończenie: | brak |
| Sygnowanie: | JEDICKE |
| Wytwórca: | JEDICKE (Warszawa) |
| Średnica: | brak danych |
| Typ uszka: | drut |
| Rant: | ●--| |
| Profil: | ( - jednowarstwowy, wypukły |
Występujące elementy
- korona [zamknięta]
- napisy na awersie
- orzeł
Przeznaczenie
- szkolny
Polski guzik szkolny z okresu Królestwa Polskiego (wersja z orłem)
© buttonarium.eu
Awers przedstawia orła w koronie zamkniętej stojącego na szarfie z napisem SZKO. WOIE, całość umieszczono w dwóch wieńcach: laurowym i rozmarynowym, na obrzeżu guzika występuje pojedynczy wypukły rant.
Ciekawostka
Wawrzyn, zwany również laurem, symbolizuje głównie: zwycięstwo, bohaterski czyn, chwałę, sławę i triumf, rozmaryn natomiast: wieczną przyjaźń i wierną miłość.
Rewers sygnowany: I. IEDICKE P: U: LESZNO (Syrenka warszawska na owalnej tarczy herbowej) W WARSZA № 654.
Przeznaczenie i datowanie
Guzik należał do ucznia, nauczyciela Szkoły Wojewódzkiej w okresie Królestwa Polskiego.
Guziki szkolne występują z następującymi napisami: BIBLIOTEKA PUBLICZNA, INSTYTUT NAUCZYCIELI ELEMENTARNYCH, INSTYTUT POLITECHNICZNY, KURATORIA I●S●K●P, LICEUM (LYCEUM), SZKOŁA PODWYDZIAŁOWA, SZKOŁA WOIEWÓDZKA, SZKOŁA WYDZIAŁOWA oraz UNIWERSYTET.
Hipoteza
W okresie od połowy Księstwa Warszawskiego oraz przez całe Królestwo Polskie występowały dwa rodzaje guzików szkolnych: z polskim orłem i napisami na szarfie, a całość umieszczona w wieńca oraz z samymi napisami w wieńcach. Można przypuszczać, że guziki bez orła były w użytku w okresie popowstaniowym, kiedy to wzrastały represje wobec Polaków, a używanie symboli narodowych było ograniczane lub wręcz zakazane.
Ciekawostka
Ogółem w 1817 r. w Królestwie Polskim było 1018 placówek oświatowych, z czego 1014 podlegało Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i były to:
- Uniwersytet Warszawski,
- Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach,
- 12 szkół wojewódzkich,
- 16 szkół wydziałowych,
- Instytut Nauczycieli Elementarnych w Łowiczu,
- Instytut Głuchoniemych w Warszawie,
- 868 szkół elementarnych,
- 10 prywatnych pensji i szkół męskich,
- 79 prywatnych pensji i szkół żeńskich,
- Korpus Kadetów w Kaliszu,
- 11 seminariów diecezjalnych rzymskokatolickich,
- 1 seminarium greckokatolickie.
Pozostałe cztery szkoły to: Szkoła Muzyki i Sztuki Dramatycznej podległa Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji; Szkoła Elementarna Artylerii i Inżynierii, Szkoła Podchorążych Piechoty oraz Szkoła Podchorążych Jazdy podległa Komisji Rządowej Wojny.[1,2]
W Wewnętrznym urządzeniu szkół wojewódzkich z 1819 roku napisano: Szkoły wojewódzkiej celem jest dać uczniom swoim gruntowne zasady nauk i umiejętności, które najwięcej przyczyniają się do ukształcenia rozumu i napawają serce szlachetnemi uczuciami tak, ażeby młodzieniec ukończywszy chwalebnie wszystkie tej szkoły klassy, był usposobiony do Szkoły Głównej czyli Uniwersytetu; przestający zaś na edukacyi, w tejże szkole powziętej, aby mógł z pożytkiem dzieła uczone czytać i one rozumieć, a jako światły obywatel i sam się dobrze rządzić i radami swemi współobywateli wspierać.
W sześcioletniej szkole wojewódzkiej uczono następujących przedmiotów: Religja i moralność, języki wraz z ich literaturą: Polski, Łaciński, Grecki, Francuzki, Niemiecki, Historia Powszechna i Ojczysta, Jeografia, Matematyka, Fizyka z Chemią, Historya Naturalna, Kaligrafja, Rysunki[3].
Źródła
Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska
[1] Winiarz A. - Szkolnictwo Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (1807-1831), Lublin 2002
[2] www.historia.org.pl - Polityka oświatowa caratu w Królestwie Polskim w XIX w. [3] Podlaska Biblioteka Cyfrowa-Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego, Wydział Oświecenia t.2 Gładki K. - GUZIKI SZKÓŁ wojewódzkich, wydziałowych, liceum, uniwersytet, prawo, Łódź 2012 Pawelec L. - Reformy szkolne w pierwszej połowie XIX wieku, Kielce 2009
Podlaska Biblioteka Cyfrowa - O urządzeniu szkół miejskich i wiejskich elementarnych, Warszawa 1808 Podlaska Biblioteka Cyfrowa - Regulament szkół miejskich i wiejskich elementarnych, Warszawa 1808 Podlaska Biblioteka Cyfrowa - Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego: Wydział Oświecenia Słownik symboli literackich - wawrzyn (laur) Wikipedia.pl - Historia administracji, Królestwo Polskie Wikipedia.pl - Izba Edukacyjna (Księstwo Warszawskie) Wikipedia.pl - Rozmaryn Wikipedia.pl - Wawrzyn Wikipedia.pl - Wieniec laurowy
Ludwik Teodor Jedicke (1777 - 1837) - wyrobem guzików trudnił sie już w 1816 roku, a być może, że jeszcze wcześniej. Zakład mieścił się w Warszawie. Swoje guziki sygnował on nie tylko nazwiskiem ale i adresem, co przy zmianach miejsca funkcjonowania warsztatu pozwala je nam dokładniej datować. Do najwcześniejszych zalicza sie guziki z adresem "Leszno № 737" które tłoczono nie dłużej jak do 1826 roku. Od 1826 do lipca 1835 fabryka mieściła się na "Leszno № 654". Od 1835 do 1838 roku mieściła się na ul "Senatorskiej № 468". W roku 1838 jego nazwisko pojawiło sie po raz ostatni na guzikach. (L. Jedicke zmarł bowiem w 1837 roku).
Ciekawostka
Litery P: U: występujące niekiedy w sygnaturze tego wytwórcy oznaczają "Przeciw Ulicy", czyli mówiąc dzisiejszym językiem "na przeciw ulicy:".
Źródła www.boretti-saga.pl - Ludwik Teodor Jedicke (1777-1837)
Przy opracowaniu opisu wykorzystano informacje od użytkowników oraz wnioski z analizy guzików w Buttonarium.
Jeśli chciałbyś coś dodać do tego opisu, to napisz poniżej komentarz. Nie zapomnij podać źródeł tych informacji.