Guzik btrm002150

Pruski guzik liberyjny - niewiadomej produkcji (monogram z koroną rangową)
© buttonarium.eu

Awers przedstawia trzyliterowy monogram z liter FWC, poniżej rzymską liczbę I (wykonaną z wypukłych kropek), powyżej herbu znajduje się korona zamknięta, brak wypukłego rantu na obrzeżu guzika.

Rewers bez sygnatur wytwórcy.

Przeznaczenie i datowanie - szczegółowo
Guziki należał do sługi z dworu Fryderyka Wilhelma I zwannego Wielkim Elektorem. Inicjały te występują na monetach bitych za panowania tegoż władcy. Guziki mogły powstać za czasów panowania Fryderyka Wilhelma I, ale mogły też powstać dużo później jako guziki patriotyczne.

 Wikipedia.pl - Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)

Przeznaczenie i datowanie - ogólnie
Guziki liberyjne spotykano tylko przy niektórych typach liberii. Można przypuszczać, że szykowne guziki liberyjne zdobiły przede wszystkim barwne liberie paradne, i to jedynie reprezentacyjnej służby dworskiej, które czasami noszone były tylko na wyjątkowe okazje. W Europie barwne liberie paradne, zdobione szykownymi i cennymi guzikami, zaczęły być modne w II połowie XVIII wieku, a w XIX wieku były już stosunkowo popularne. Postęp techniczny spowodował obniżkę cen guzików, co wpłynęło na większą ich dostępności, a co za tym idzie i popularność. Liberie były w powszechnym użytku do wybuchu I wojny światowej, a gdzieniegdzie aż do wybuchu II wojny. Do czasów współczesnych liberie przetrwały w renomowanych hotelach, kasynach, klubach, restauracjach itp. Więcej informacji na temat liberii można znaleźć w artykule: www.buttonarium.eu - Guziki liberyjne, zbiór informacji

Podstawowe rodzaje guzików liberyjnych:

• guziki z herbem wraz z różnymi jego elementami: godłem heraldycznym, tarczą herbową, koroną rangową, klejnotem, zawołaniem, orderem, dewizą oraz trzymaczami;
• guziki z samym godłem heraldycznym;
• guziki z monogramem (prostym lub złożonym) z koroną lub bez korony rangowej;
• guziki z samą koroną rangową.

Ciekawostka
Warto też wspomnieć o guzikach liberyjnych w wersji małżeńskiej. Na takich guzikach umieszczano najczęściej herby dwóch rodów, z których pochodzili małżonkowie, często zaznaczając pozycję każdej z rodzin poprzez dodanie odpowiedniej korony rangowej. Spotyka się również guziki na których zamiast herbów dwóch rodzin umieszczono monogramy wraz z przynależnymi im koronami rangowymi.

Źródła
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z herbem na tarczy herbowej
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z herbem bez tarczy herbowej
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z monogramem i koroną rangową
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z monogramem bez korony rangowej
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z samą koroną rangową
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki w wersji małżeńskiej
 GUZIKI LIBERYJNE KATALOG, Elbląg 1988
 Zajchowski Zb. - Guziki herbowe . cz.1, Elbląg 2008
 Zajchowski Zb. - Guziki herbowe . cz.2, Elbląg 2013
 www.buttonarium.eu - Guziki liberyjne, zbiór informacji