Guzik btrm007502
| Właściciel: | grzecho3 |
| Kraj: | UK |
| Okres historyczny: | brak danych |
| Znaleziono: | Polska |
| Materiał awersu: | mosiądz |
| Materiał rewersu: | g.jednorodny |
| Wykończenie: | srebrzony |
| Sygnowanie: | FIRMIN |
| Wytwórca: | FIRMIN (London, Birmigham) |
| Średnica: | 27.0 mm |
| Typ uszka: | drut |
| Rant: | ●--| |
| Profil: | | - jednowarstwowy, płaski |
Występujące elementy
Przeznaczenie
- szlachecki
Brytyjski guzik liberyjny z herbem
© buttonarium.eu
Awers przedstawia niezidentyfikowany herb szlachecki w postaci zbrojnego ramienia z mieczem typu tureckiego.
Rewers sygnowany: FIRMIN & SONS 13 CONDUIT ST. LONDON.
Guzik znaleziono na terenie Polski.
Przeznaczenie i datowanie
Guziki tego typu były noszone przy niektórych rodzajach liberii. Z polskiej dziewiętnastowiecznej literatury wiadomo, że różnego rodzaju liberie były noszone m.in. przez: pacholików, hajduków, pajuków, kozaków, lokai, masztalerzów, forysiów, furmanów [1]. Służba, która nosiła liberie oraz rodzaj przeznaczonych dla nich ubiorów zależał od wielu różnych czynników: zasadności, aktualnej mody, zasobności i upodobań danej rodziny itp. Liberya. Dwojaka pospolicie bywała: codzienna i paradna; w tej ostatniej mianowicie przesadzano się aż do największych zbytków, to na sukna przednie, to na burty, szamerowania, galony [1].
Można przypuszcać, że guziki liberyjne zdobiły głównie liberie paradne reprezentacyjnej służby dworskiej.
Guziki liberyjne występowały w kilku podstawowych rodzajach:
- guziki z herbem wraz z różnymi jego elementami: zawołaniem, klejnotem, koroną rangową, tarczą herbową, godłem, orderem, dewizą oraz trzymaczami;
- guziki z samym godłem heraldycznym;
- guziki z inicjałem/inicjałami z koroną lub bez korony rangowej;
- guziki z samą koroną rangową.
Z ogłoszeń zamieszczanych w polskiej dziewiętnastowiecznej prasie wynika, że więksi producenci posiadali gotowe sztance do produkcji niektórych rodzajów guzików liberyjnych (z inicjałem, z inicjałem wraz z koroną szlachecką lub z samą koroną rangową) i były one dostępne w ciągłej sprzedaży. Inicjały na guzikach miały różny krój i stylizację i było to zależne m.in. od mody, czy inwencji danego rytownika.
Guziki liberyjne były zamawiane najprawdopodobniej przez krawca, któremu zlecono uszycie liberii. Najczęściej zamawiał je u najblizszego wytwórcy, ale spotykane są polskie guziki liberyjne, które zostały wyprodukowane aż w Paryżu, Wiedniu czy Sankt Petersburgu.
W Europie piękne liberie paradne zdobione efektownymi i cennymi guzikami zaczęły być modne w II połowie XVIII wieku, a w XIX wieku były już stosunkowo popularne. Postęp techniczny spowodował obniżkę cen guzików, co wpłynęło na większą ich dostępności. Liberie były w powszechnym użytku do wybuchu I wojny światowej, a gdzieniegdzie aż do wybuchu II wojny.
Do czasów współczesnych liberie przetrwały w renomowanych hotelach, kasynach, klubach itp.
Ciekawostka
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wraz z uchwaleniem Konstytucji Marcowej z 1921 roku Państwo Polskie przestało uznawać tytuły arystokratyczne, co nie przeszkodziło w dalszym używaniu liberii z odpowiednimi guzikami. Po zakończeniu II wojny światowej, z powodu zmian ustrojowych, które nastąpiły w Polsce, nie honorowano żadnych tytułów szlacheckich. Dawne majątki zostały upaństwowione, ostatecznie zakończyła się era pałaców (większość zamieniła się w ruinę), służby dworskiej, liberii i oczywiście guzików liberyjnych.
Źródła
Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska
[1]Gołębiowski Ł. - Ubiory w Polszcze od najdawniejszych czasów aż do chwil obecnych, Warszawa 1830
GUZIKI LIBERYJNE KATALOG, Elbląg 1988 Zajchowski Zb. - Guziki herbowe . cz.1, Elbląg 2008 Zajchowski Zb. - Guziki herbowe . cz.2, Elbląg 2013
Słowniczek Wikipedia.pl - Blazonowanie Wikipedia.pl - Dewiza herbowa Wikipedia.pl - Figura heraldyczna Wikipedia.pl - Godło Wikipedia.pl - Hełm heraldyczny Wikipedia.pl - Heraldyka Wikipedia.pl - Heraldyka polska Wikipedia.pl - Herb Wikipedia.pl - Herb szlachecki Wikipedia.pl - Herb szlachecki (lista herbów) Wikipedia.pl - Herbarz (heraldyka) Wikipedia.pl - Herbowni Wikipedia.pl - Herby szlachty polskiej (galeria) Wikipedia.pl - Inicjał Wikipedia.pl - Klejnot herbowy Wikipedia.pl - Korona rangowa Wikipedia.pl - Labry (heraldyka) Wikipedia.pl - Liberia (ubiór) Wikipedia.pl - Monogram Wikipedia.pl - Order herbowy Wikipedia.pl - Postument heraldyczny Wikipedia.pl - Szlachta Wikipedia.pl - Szlachta w Polsce Wikipedia.pl - Trzymacze heraldyczne Wikipedia.pl - Tynktura (heraldyka) Wikipedia.pl - Zawołanie
FIRMIN, angielska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, założona w 1655 roku[1]. Spółka ta posiadała co najmniej 15 adresów pod którymi produkowano guziki.
Sygnatury i datowanie
Samuel Firmin (S. F.); w okolicach Somerset House - od lat 70-tych do początku lat 90-tych XVIII wieku
Samuel Firmin, Strand. London. 1793-1796
Firmin & Westall. 1797-1799
Firmin & Co. około 1800-1811
Firmin, Philip, 1812
Firmin & Langdale, 1815-1823
Firmin & Sons, 1824
Firmin, Robert, 1826
Firmin & King, 1838
Firmin & Sons, 1839
Firmin, Philip & Samuel. 1841
Firmin & Sons. W początku lat 50-tych XIX wieku do roku 1875
Firmin & Sons Ltd. 1875 (od 1882 roku firma jest głównie ulokowana w Birmigham)
Firmin & Sons Ltd. St. Martin’s Lane. London, 1894
Uzupełnić tą sekcję o dane ze strony:
● ukdfd.co.uk - BUTTON MAKERS AND THEIR BACKMARKS
Aktualny adres firmy
Firmin & Sons Limited, Firmin House, 82-86 New Town Row, Birmingham, B6 4HU.
Ciekawostki
Firma jest producentem insygniów, guzików i innych akcesoriów dla Królowej Elżbiety II oraz dla Księcia Edynburga Filipa.
Firma jest wytwórcą guzików królewskich dla wszystkich monarchów brytyjskich począwszy od Jerzego II Hanowerskiego (okres panowania - 1727-1760).
Wnioski na podstawie guzików występujących w Buttonarium
Firma produkowała głównie brytyjskie guziki wojskowe oraz liberyjne, ale też guziki dla armii egipskiej, kanadyjskiej, firm amerykańskich, a w okresie II wojny światowej wyprodukowała też guziki na potrzeby Polskich Sił Zbrojnych stacjonujących w Anglii.
Źródła[1]www.firminhouse.com - FIRMIN House www.oldcopper.org - Button Badge Makers www.oldcopper.org - Buttonmakers Birmingham www.angelfire.com - Diana's Buttons - British Button Backmarks Polskie guziki wojskowe w XX wieku - Katalog z wystawy, Elbląg 1988
Przy opracowaniu opisu wykorzystano informacje od użytkowników oraz wnioski z analizy guzików w Buttonarium.
Jeśli chciałbyś coś dodać do tego opisu, to napisz poniżej komentarz. Nie zapomnij podać źródeł tych informacji.