wylosuj kolejny
Newsletter
podaj email:

 
buttonarium.eu - Strona Polskich Kolekcjonerów Guzików
8230 guzików 1552 właścicieli 766 sygnatur 684 wytwórców 259 komentarzy
pl

Guzik btrm005028

btrm005028
Dane szczegółowe
Właściciel:big_man
Kraj:Polska
Okres historyczny:Polska Rzeczpospolita Ludowa (Polska)
Znaleziono:b.d.
Materiał awersu:mosiądz
Materiał rewersu:g.jednorodny
Wykończenie:brak
Sygnowanie:BGŁ
Wytwórca:GRABSKI Br. (Łódź)
Średnica:26.0 mm
Typ uszka:drut
Rant:●-|-
Profil:( - jednowarstwowy, wypukły

Występujące elementy

  • monogram [latin-K; latin-P]

Przeznaczenie

  • kolejowy
Ostatnia aktualizacja: 2016-09-02 20:43
Licznik wyświetleń: 7200
Opis guzika

Polski guzik kolejowy wzór 1954
© buttonarium.eu

Awers przedstawia samo uskrzydlone, żelazne koło (godło kolejarzy).

Rewers sygnowany: BGŁ 205 (liczba w lustrzanym odbiciu).

Ciekawostka
Jest to duża ciekawostka, gdyż sygnatura oraz wzór guzika świadczą o tym, że przedwojenne matryce z sygnaturami Bronisława Grabskiego były stosowane jeszcze w połowie lat 50-tych XX wieku, czyli prawie 10 lat po przejściu zakładów Grabskiego na własność państwa - patrz opis wytwórcy w ramce poniżej.

Przeznaczenie i datowanie
Guzik należał do polskiego kolejarza, czyli pracownika koleji.

Zaraz po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wprowadzono następujący wzór guzika kolejowego: orzeł państwowy z koroną zamkniętą (wzór 1919), poniżej uskrzydlone, żelazne koło (godło kolejarzy). Po roku 1927, wraz z wprowadzeniem nowego wizerunku godła państwowego, dokonano zmiany wzoru guzika: orzeł państwowy z koroną otwartą (wzór 1928), poniżej uskrzydlone, żelazne koło (godło kolejarzy), zaś powyżej skrót: P.K.P. Po roku 1945, ponownie na skutek zmiany godła państwowego, wprowadzono nowy wzór guzika - zmiana polegała na usunięciu korony. W 1954 roku ustalono kolejny wzór guzika - samo uskrzydlone, żelazne koło i był on w użyciu do lat 70-tych XX wieku, kiedy to powrócono do rysunku awersu z roku 1945, ale guzik tym razem w wersji plastikowej. Zmiany ustrojowe, które miały miejsce w Polsce po 1989 roku spowodowały powrót do wzoru guzika z roku 1928.

Bezpośrednio po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nadzór nad koleją sprawowały Sekcje kolejowe, kolejno w Ministerstwie Kolei Żelaznych, Ministerstwie Kolei oraz Ministerstwie Komunikacji. Przedsiębiorstwo Polskie Koleje Państwowe powstało 24.09.1926 roku. Po roku 2000 utwożono PKP SA oraz wydzielono kilka różnych spółek kolejowych.

Źródła
Podobne guziki Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska
Książka Kustowski W. - POLSKIE GUZIKI REGULAMINOWE NIEWOJSKOWE od 1918 roku, Kraków 2014
link Wikipedia.pl - Historia kolei w Polsce
link Wikipedia.pl - Kolejarz
link Wikipedia.pl - Polskie Koleje Państwowe

Wytwórca: GRABSKI Br. (Łódź)

Bronisław Grabski (1891-1969), w 1921 roku założył zakłady przemysłowe produkujące m.in. guziki. Zakłady te mieściły się w Łodzi na ul. Zakątnej 59/61. Grabski był jednym z głównych producentów guzików dla Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej (ok. 40 mln. szt.), artykułów strzeleckich, wyszkoleniowych, sprzętu do konserwacji broni, artykułów grawerskich (odznaki), artykułów fibrowych i skórzanych, hafciarskich i pasmanteryjnych oraz wszelkiego ekwipunku mundurowego i taborowego.

Ciekawostki
● W Spisie abonentów Sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 r.[1], na stronie 946 podano adresy i numery telefonów Bronisława Grabskiego:
- do zakładu: ul. Pogonowskiego 59/61, tel. 1 38 53
- mieszkania: ul. Kopernika 6, tel. 1 61 83[2].
● W 1936 roku zmieniono nazwę ulicy z Zakątnej na ulicę kapitana Stefana Pogonowskiego[3] - bohatera wojny polsko-radzieckiej 1920 roku. W 1945 roku, z powodów politycznych, musiano powrócić do nazwy Zakątna, ale za to w 1993 roku ponownie przywrócono nazwę kpt. Pogonowskiego[4].
● Oprócz sygnatur, na rewersie pojawiał się niekiedy rok produkcji (poniżej uszka), czasami był to pełny rok (np. 1934), a czasami tylko dwie ostatnie cyfry (np. 39). Powyżej uszka umieszczano kolejny numer matrycy - najczęściej w lustrzanym odbiciu.
● Na podstawie zarządzenia Przewodniczącego Miejskiej Komisji do spraw upaństwowienia przedsiębiorstw na m. Łódź z dnia 25 października 1946 r. ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Zarządu Miejskiego w Łodzi Nr. 10, poz. V. z dnia 18 grudnia 1946 r. zakłady Bronisława Grabskiego przeszły na własność państwa[5], po jakimś czasie przemianowano je na Łódzkie Zakłady Przemysłu Guzikarsko-Galanteryjnego. Początkowo używano starych matryc rewersów, co za tym idzie na guzikach widniały jeszcze sygnatury Grabskiego, później zmieniono sygnatury na ŁZG wraz z kolejnym numerem matrycy - najczęściej w lustrzanym odbiciu (patrz: ŁZG)

Źródła
Książka[1]Spis abonentów Sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 r.
Książka[2]Pozycja [1] - strona 946
Książka[3]Wikipedia.pl - Stefan Pogonowski
Książka[4]Wikipedia.pl - Polesie (dzielnica Łodzi)
Książka[5]MONITOR POLSKI. Dziennik urzędowy RP. Warszawa, dnia 30 kwietnia 1948 r. - strona 6, pozycja 246
Książka   Polskie guziki wojskowe w XX wieku - Katalog z wystawy, Elbląg 1988

Przy opracowaniu opisu wykorzystano informacje od użytkowników oraz wnioski z analizy guzików w Buttonarium.
Jeśli chciałbyś coś dodać do tego opisu, to napisz poniżej komentarz. Nie zapomnij podać źródeł tych informacji.

Ostatnia aktualizacja: 2017-11-15 08:38
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz.
Dodaj swój komentarz


pozostało znaków:   napisałeś znaków: